Αιώνιοι φοιτητές; Τι είναι αυτό;
.jpg)
Ιωακείμ Γρυσπολάκης από τη Μεταρρύθμιση
Ελληνική πραγματικότητα ονόμασε το φαινόμενο ο Άγγελος Στάγκος στο άρθρο του στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 21/8. Ελληνική τραγωδία θα ταίριαζε καλλίτερα.
Έχω διδάξει σε τέσσερα πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του Καναδά. Εκεί στη μακρινή Δύση στην αρχή κάθε εξαμήνου η Γραμματεία του Τμήματος παραδίδει στον καθηγητή την κατάσταση με τα ονόματα και τις φωτογραφίες των εγγεγραμμένων φοιτητών στο συγκεκριμένο μάθημα καθώς και δύο ή τρεις Drop Out Forms (καταστάσεις διαγραφής). Κάθε φορά που ο καθηγητής πηγαίνει στην αίθουσα για να διδάξει περνά πρώτα από το γραμματοκιβώτιό του, προκειμένου να ελέγξει αν έχει κάποια ειδοποίηση από κάποιον φοιτητή για ενδεχόμενη απουσία του για συγκεκριμένους λόγους. Ο καθηγητής αναμένει τον εν λόγω φοιτητή να περάσει εντός των αμέσως επομένων ημερών από το γραφείο του, προκειμένου να του επαναλάβει τα κύρια σημεία του μαθήματος, που δεν παρακολούθησε ο φοιτητής, και να του υποδείξει τι να μελετήσει. Αν υπάρξει φοιτητής, ο οποίος δεν προσήλθε σε τρία συνεχόμενα μαθήματα, χωρίς να αιτιολογήσει την απουσία του, ο καθηγητής οφείλει να συμπληρώσει μία drop out form, να την στείλει στην Γραμματεία (Registration Office) και ο φοιτητής θα διαγραφεί, χάνοντας μάλιστα τα δίδακτρα, που πλήρωσε για το συγκεκριμένο μάθημα. Επίσης, εφ’ όσον διαπιστωθεί ότι ο φοιτητής δεν προοδεύει, τίθεται υπό επιτήρηση (on probation) για ένα χρονικό διάστημα και είτε συνεχίζει είτε διαγράφεται. Στα πανεπιστήμια της Σκωτίας, αλλά και σε πολλά της Αγγλίας, εφ’ όσον ένας φοιτητής αποτύχει σε δύο μαθήματα στο ίδιο έτος διαγράφεται, ενώ εάν αποτύχει σε ένα έχει το δικαίωμα της επανεξέτασης τον Σεπτέμβριο.
Εκεί υπάρχει σεβασμός για το προσφερόμενο έργο του πανεπιστημίου, σεβασμός στην κοινωνία (οικογένεια, Πολιτεία, δωρητές, κληροδοτήματα) που πληρώνει το πανεπιστήμιο και σεβασμός των κανόνων που οφείλει να ακολουθήσει ο φοιτητής.
Ο νόμος 4009/2011 (νόμος Διαμαντοπούλου) - ο οποίος θα καταργηθεί, εφ όσον έλθει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, σύμφωνα με το άρθρο 1 του από τον Σεπτέμβριο 2012 νομοσχεδίου που το εν λόγω κόμμα υπέβαλε - προβλέπει ότι το Πανεπιστήμιο οφείλει να συμπεριλάβει στον Οργανισμό και στον Κανονισμό Λειτουργίας του τους κανόνες φοίτησης. Συγκεκριμένα, προβλέπει ότι ένας φοιτητής, που εγγράφεται σε ένα μάθημα, έχει δικαίωμα δύο εξετάσεων (π.χ. Ιανουάριος και Σεπτέμβριος). Εάν, παρ’ ελπίδα, αυτός αποτύχει, του δίδεται το δικαίωμα να επανεγγραφεί (δωρεάν δυστυχώς, διότι αν η αποτυχία είχε έστω και συμβολική χρηματική επίπτωση στον φοιτητή, τότε ο τελευταίος θα έπαιρνε στα σοβαρά τις σπουδές του) και να δώσει εξετάσεις στο μάθημα δύο ακόμη φορές, εκ των οποίων η τελευταία ενώπιον επιτροπής. Εφ’ όσον και πάλι αποτύχει, τότε το πανεπιστήμιο συνεκτιμά την πρόοδο του φοιτητή και είτε του δίδει ακόμη μία ευκαιρία είτε τον διαγράφει. Η τελευταία πρόβλεψη του νόμου αγγίζει την τακτική, που ακολουθούν εκείνα τα πανεπιστήμια διεθνώς, που σέβονται τόσο τον φοιτητή όσο και την κοινωνία που ξοδεύει μεγάλα ποσά για να σπουδάσει τον νέο ή την νέα.
Υπενθυμίζω ότι η προειδοποίηση προς τους αιώνιους φοιτητές έγινε κατά πρώτον με τον νόμο 3549/2007 (νόμος Γιαννάκου) και τροποποιήθηκε επί το αυστηρότερο, προβλέποντας μεταβατικές διατάξεις, με το άρθρο 80 του νόμου 4009/2011. Ουδεμία δικαιολογία υπάρχει για καθυστέρηση εφαρμογής του. Και για εκείνους, που κόπτονται για τους «αιώνιους» φοιτητές, ισχυριζόμενοι ότι δεν κοστίζουν στο πανεπιστήμιο, τους απαντώ με ένα απλό παράδειγμα: όταν η Γραμματεία ενός Τμήματος προγραμματίζει εξετάσεις στο Μάθημα Α για 380 φοιτητές (μαζί και οι αιώνιοι), δεσμεύει 8 αίθουσες, 16 επιτηρητές (υπάλληλοι που πληρώνονται), φωτοτυπούνται 380 αντίτυπα του φυλλαδίου θεμάτων και σφραγίζονται 380 κόλλες διαγωνισμού, ενώ παρουσιάζονται στην εξέταση μόλις 80. Σπαταλήθηκαν λοιπόν εκατοντάδες φωτοτυπίες, η δέσμευση 6 εκ των 8 αιθουσών και η δέσμευση 12 εκ των 16 επιτηρητών. Δεν είναι προφανής η τεράστια σπατάλη πόρων; Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στον προγραμματισμό των εργαστηριακών ασκήσεων με δέσμευση ωρών στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα, βοηθών εργαστηρίου, οργάνων, φυλλαδίων ασκήσεων κ.λπ. Θα μπορούσα να πω ότι η ίδια σπατάλη γίνεται και με τον προγραμματισμό μαθημάτων, αφού, σύμφωνα με τον νόμο (από τον 1268/82, τον 2083/92 έως και τον 4009/2011), κάθε φοιτητής που αποτυγχάνει στις δύο εξετάσεις του εξαμήνου, είναι υποχρεωμένος να επανεγγραφεί στο μάθημα και να παρακολουθήσει διαλέξεις, εργαστηριακές ασκήσεις, να δώσει προόδους και τελικές εξετάσεις. Κατά συνέπεια, δεσμεύονται και πάλι αίθουσες, διδάσκοντες, βοηθοί εργαστηρίων και όλα εκείνα που ανέφερα ανωτέρω.
Δεν βρέθηκε άραγε κάποιος από τους καθηγητές πανεπιστημίου, που διαθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ (κ.κ. Μηλιός, Σταθάκης, Τσακαλώτος, Φωτίου, Κουράκης, Γαβρόγλου), κάποιοι εκ των οποίων (όχι όλοι) έχουν σπουδάσει σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής, να αναφέρει τα ανωτέρω στους κ.κ. Τσίπρα και Σκουρλέτη, αλλά και στον αρθρογράφο της ΑΥΓΗΣ; Όμως, επικρατεί το ρηθέν "ρίξε λάσπη, όσο κι αν πλυθεί ο αντίπαλος, κάτι θα μείνει" ή «η αποσιώπηση της αλήθειας μας βολεύει». Για να πεις όμως την αλήθεια, όσο πικρή και αν αυτή είναι, πρέπει να είσαι ηγέτης και όχι μετριότητα και λαϊκιστής. Δεν ήταν τυχαίο, λοιπόν, που στις 24/6/2014 σε άρθρο στη Μεταρρύθμιση υπενθύμιζα με νόημα ότι «Η τόλμη είναι γένους θυληκού».
Όμως, η διαγραφή, λόγω κακής επίδοσης, θα πρέπει να συνοδεύεται από τη δυνατότητα εγγραφής σε άλλη σχολή ή άλλο πανεπιστήμιο ή ΤΕΙ, αφού συνυπολογιστούν εκείνα τα μαθήματα που ο φοιτητής πέρασε επιτυχώς και τα οποία συμπεριλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σπουδών του νέου τμήματος υποδοχής. Αυτό δεν προβλέπεται από το σημερινό νομικό πλαίσιο, που διέπει τα ελληνικά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ. Η αναγκαιότητα ρύθμισης του εν λόγω θέματος καθίσταται επιτακτική, όπως επιτακτική είναι και η ανάγκη αλλαγής του συστήματος εισαγωγής στα ΑΕΙ, φυσικά με την ευθύνη των ίδιων των ιδρυμάτων, καθώς και η ανάγκη ενός θαρραλέου – και όχι προσχηματικού, όπως το Σχέδιο ΑΘΗΝΑ - Καλλικράτη των ΑΕΙ. Το τελευταίο, όμως, είναι ένα θέμα στο οποίο αναφέρομαι από το 2010, χωρίς βέβαια να υπάρχει ουσιαστική ανταπόκριση, παρά τη ρητή πρόβλεψη του ν. 4009/2011.
Έχω διδάξει σε τέσσερα πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του Καναδά. Εκεί στη μακρινή Δύση στην αρχή κάθε εξαμήνου η Γραμματεία του Τμήματος παραδίδει στον καθηγητή την κατάσταση με τα ονόματα και τις φωτογραφίες των εγγεγραμμένων φοιτητών στο συγκεκριμένο μάθημα καθώς και δύο ή τρεις Drop Out Forms (καταστάσεις διαγραφής). Κάθε φορά που ο καθηγητής πηγαίνει στην αίθουσα για να διδάξει περνά πρώτα από το γραμματοκιβώτιό του, προκειμένου να ελέγξει αν έχει κάποια ειδοποίηση από κάποιον φοιτητή για ενδεχόμενη απουσία του για συγκεκριμένους λόγους. Ο καθηγητής αναμένει τον εν λόγω φοιτητή να περάσει εντός των αμέσως επομένων ημερών από το γραφείο του, προκειμένου να του επαναλάβει τα κύρια σημεία του μαθήματος, που δεν παρακολούθησε ο φοιτητής, και να του υποδείξει τι να μελετήσει. Αν υπάρξει φοιτητής, ο οποίος δεν προσήλθε σε τρία συνεχόμενα μαθήματα, χωρίς να αιτιολογήσει την απουσία του, ο καθηγητής οφείλει να συμπληρώσει μία drop out form, να την στείλει στην Γραμματεία (Registration Office) και ο φοιτητής θα διαγραφεί, χάνοντας μάλιστα τα δίδακτρα, που πλήρωσε για το συγκεκριμένο μάθημα. Επίσης, εφ’ όσον διαπιστωθεί ότι ο φοιτητής δεν προοδεύει, τίθεται υπό επιτήρηση (on probation) για ένα χρονικό διάστημα και είτε συνεχίζει είτε διαγράφεται. Στα πανεπιστήμια της Σκωτίας, αλλά και σε πολλά της Αγγλίας, εφ’ όσον ένας φοιτητής αποτύχει σε δύο μαθήματα στο ίδιο έτος διαγράφεται, ενώ εάν αποτύχει σε ένα έχει το δικαίωμα της επανεξέτασης τον Σεπτέμβριο.
Εκεί υπάρχει σεβασμός για το προσφερόμενο έργο του πανεπιστημίου, σεβασμός στην κοινωνία (οικογένεια, Πολιτεία, δωρητές, κληροδοτήματα) που πληρώνει το πανεπιστήμιο και σεβασμός των κανόνων που οφείλει να ακολουθήσει ο φοιτητής.
Ο νόμος 4009/2011 (νόμος Διαμαντοπούλου) - ο οποίος θα καταργηθεί, εφ όσον έλθει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, σύμφωνα με το άρθρο 1 του από τον Σεπτέμβριο 2012 νομοσχεδίου που το εν λόγω κόμμα υπέβαλε - προβλέπει ότι το Πανεπιστήμιο οφείλει να συμπεριλάβει στον Οργανισμό και στον Κανονισμό Λειτουργίας του τους κανόνες φοίτησης. Συγκεκριμένα, προβλέπει ότι ένας φοιτητής, που εγγράφεται σε ένα μάθημα, έχει δικαίωμα δύο εξετάσεων (π.χ. Ιανουάριος και Σεπτέμβριος). Εάν, παρ’ ελπίδα, αυτός αποτύχει, του δίδεται το δικαίωμα να επανεγγραφεί (δωρεάν δυστυχώς, διότι αν η αποτυχία είχε έστω και συμβολική χρηματική επίπτωση στον φοιτητή, τότε ο τελευταίος θα έπαιρνε στα σοβαρά τις σπουδές του) και να δώσει εξετάσεις στο μάθημα δύο ακόμη φορές, εκ των οποίων η τελευταία ενώπιον επιτροπής. Εφ’ όσον και πάλι αποτύχει, τότε το πανεπιστήμιο συνεκτιμά την πρόοδο του φοιτητή και είτε του δίδει ακόμη μία ευκαιρία είτε τον διαγράφει. Η τελευταία πρόβλεψη του νόμου αγγίζει την τακτική, που ακολουθούν εκείνα τα πανεπιστήμια διεθνώς, που σέβονται τόσο τον φοιτητή όσο και την κοινωνία που ξοδεύει μεγάλα ποσά για να σπουδάσει τον νέο ή την νέα.
Υπενθυμίζω ότι η προειδοποίηση προς τους αιώνιους φοιτητές έγινε κατά πρώτον με τον νόμο 3549/2007 (νόμος Γιαννάκου) και τροποποιήθηκε επί το αυστηρότερο, προβλέποντας μεταβατικές διατάξεις, με το άρθρο 80 του νόμου 4009/2011. Ουδεμία δικαιολογία υπάρχει για καθυστέρηση εφαρμογής του. Και για εκείνους, που κόπτονται για τους «αιώνιους» φοιτητές, ισχυριζόμενοι ότι δεν κοστίζουν στο πανεπιστήμιο, τους απαντώ με ένα απλό παράδειγμα: όταν η Γραμματεία ενός Τμήματος προγραμματίζει εξετάσεις στο Μάθημα Α για 380 φοιτητές (μαζί και οι αιώνιοι), δεσμεύει 8 αίθουσες, 16 επιτηρητές (υπάλληλοι που πληρώνονται), φωτοτυπούνται 380 αντίτυπα του φυλλαδίου θεμάτων και σφραγίζονται 380 κόλλες διαγωνισμού, ενώ παρουσιάζονται στην εξέταση μόλις 80. Σπαταλήθηκαν λοιπόν εκατοντάδες φωτοτυπίες, η δέσμευση 6 εκ των 8 αιθουσών και η δέσμευση 12 εκ των 16 επιτηρητών. Δεν είναι προφανής η τεράστια σπατάλη πόρων; Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στον προγραμματισμό των εργαστηριακών ασκήσεων με δέσμευση ωρών στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα, βοηθών εργαστηρίου, οργάνων, φυλλαδίων ασκήσεων κ.λπ. Θα μπορούσα να πω ότι η ίδια σπατάλη γίνεται και με τον προγραμματισμό μαθημάτων, αφού, σύμφωνα με τον νόμο (από τον 1268/82, τον 2083/92 έως και τον 4009/2011), κάθε φοιτητής που αποτυγχάνει στις δύο εξετάσεις του εξαμήνου, είναι υποχρεωμένος να επανεγγραφεί στο μάθημα και να παρακολουθήσει διαλέξεις, εργαστηριακές ασκήσεις, να δώσει προόδους και τελικές εξετάσεις. Κατά συνέπεια, δεσμεύονται και πάλι αίθουσες, διδάσκοντες, βοηθοί εργαστηρίων και όλα εκείνα που ανέφερα ανωτέρω.
Δεν βρέθηκε άραγε κάποιος από τους καθηγητές πανεπιστημίου, που διαθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ (κ.κ. Μηλιός, Σταθάκης, Τσακαλώτος, Φωτίου, Κουράκης, Γαβρόγλου), κάποιοι εκ των οποίων (όχι όλοι) έχουν σπουδάσει σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής, να αναφέρει τα ανωτέρω στους κ.κ. Τσίπρα και Σκουρλέτη, αλλά και στον αρθρογράφο της ΑΥΓΗΣ; Όμως, επικρατεί το ρηθέν "ρίξε λάσπη, όσο κι αν πλυθεί ο αντίπαλος, κάτι θα μείνει" ή «η αποσιώπηση της αλήθειας μας βολεύει». Για να πεις όμως την αλήθεια, όσο πικρή και αν αυτή είναι, πρέπει να είσαι ηγέτης και όχι μετριότητα και λαϊκιστής. Δεν ήταν τυχαίο, λοιπόν, που στις 24/6/2014 σε άρθρο στη Μεταρρύθμιση υπενθύμιζα με νόημα ότι «Η τόλμη είναι γένους θυληκού».
Όμως, η διαγραφή, λόγω κακής επίδοσης, θα πρέπει να συνοδεύεται από τη δυνατότητα εγγραφής σε άλλη σχολή ή άλλο πανεπιστήμιο ή ΤΕΙ, αφού συνυπολογιστούν εκείνα τα μαθήματα που ο φοιτητής πέρασε επιτυχώς και τα οποία συμπεριλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σπουδών του νέου τμήματος υποδοχής. Αυτό δεν προβλέπεται από το σημερινό νομικό πλαίσιο, που διέπει τα ελληνικά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ. Η αναγκαιότητα ρύθμισης του εν λόγω θέματος καθίσταται επιτακτική, όπως επιτακτική είναι και η ανάγκη αλλαγής του συστήματος εισαγωγής στα ΑΕΙ, φυσικά με την ευθύνη των ίδιων των ιδρυμάτων, καθώς και η ανάγκη ενός θαρραλέου – και όχι προσχηματικού, όπως το Σχέδιο ΑΘΗΝΑ - Καλλικράτη των ΑΕΙ. Το τελευταίο, όμως, είναι ένα θέμα στο οποίο αναφέρομαι από το 2010, χωρίς βέβαια να υπάρχει ουσιαστική ανταπόκριση, παρά τη ρητή πρόβλεψη του ν. 4009/2011.
O Ιωακείμ Γρυσπολάκης, είναι καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου