Μάνος Ματσαγγάνης: Τα διλήμματα της επόμενης μέρας

Συμφωνώ απόλυτα με το Μάνο. Η χώρα αυτή είναι αδύνατον να ανακάμψει συνεχίζοντας να κάνει όλα αυτά που την έφεραν εδώ και μάλιστα χωρίς χρήμα. Γιατί, σύσσωμο το πολιτικό σύστημα και η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δεν θέλουν μεταρρυθμίσεις. Και χωρίς αυτές δεν υπάρχει γιατρειά. Χωρίς συμμάχους, παντελώς αναξιόπιστοι, χωρίς σχέδιο και με αυτήν την κυβέρνηση και αυτήν την αντιπολίτευση, ούτε ο θεός της Ελλάδα μπορεί να κάνει τίποτα.   (leo) 
του Μάνου Ματασαγγάνη από το Protagon
Η νίκη του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα είναι ακόμη μια απόδειξη του πόσο βαθιά ριζωμένη στην ελληνική κοινωνία είναι η πεποίθηση ότι για τα προβλήματά μας φταίνε βασικά οι ξένοι (και βέβαια τα φερέφωνά τους). Το πρόβλημα για την αντιευρωπαϊκή παράταξη -ή όπως αλλιώς την ονομάσουμε- είναι ότι κάτι τέτοιο απλώς δεν ισχύει.
Είναι αλήθεια ότι τα προγράμματα διάσωσης των τελευταίων 5 ετών υπήρξαν βαθιά προβληματικά. Είναι, επίσης, αλήθεια ότι η διάσωση της Ελλάδας και των άλλων χωρών που δανείζονταν ανέμελα ήταν ταυτόχρονα διάσωση όσων εμπορικών τραπεζών τους δάνειζαν ανέμελα. Και είναι αλήθεια ότι μια ειλικρινέστερη και λιγότερο ηθικόλογη αποδοχή των ευθυνών εκ μέρους όλων θα έκανε λιγότερο τοξικό το πολιτικό κλίμα στην Ευρώπη (και στην Ελλάδα), λιγότερο οδυνηρά τα προγράμματα διάσωσης, περισσότερο αποδεκτά τα διδάγματα της κρίσης, και επιτυχέστερο τον ανασχεδιασμό της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής.
Όμως τίποτε από όλα αυτά δεν εμπόδισε όλες τις άλλες χώρες -από τη Λεττονία έως την Πορτογαλία- που μπήκαν σε πρόγραμμα διάσωσης να βγουν τελικά από αυτό. Αντίθετα, εμείς εξαρτώμαστε ακόμη από τη διεθνή οικονομική βοήθεια. Και εξακολουθούμε να υπάρχουμε ως συντεταγμένη χώρα μόνο επειδή ο Mario Draghi μέχρι τώρα εφαρμόζει με «δημιουργικό» τρόπο το καταστατικό της ΕΚΤ. Για πόσο ακόμη, μένει να αποδειχθεί.
Παρότι βαθιά προβληματικό, το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης ενσωμάτωνε «αποκλίσεις» (ακριβέστερα: παραβιάσεις), προς όφελος της Ελλάδας, των κοινών κανόνων που όλες οι χώρες -και η Ελλάδα- είχαν δεσμευθεί να τηρούν: βλ. «ρήτρα μη διάσωσης» τον Μάιο 2010, αλλά και PSI ("κούρεμα" του χρέους σε χέρια ιδιωτών) τον Φεβρουάριο 2012.
Μπορούν οι δανειστές να αποδεχθούν μια τρίτη παραβίαση των κοινών κανόνων σήμερα, την επαύριο του δημοψηφίσματος; Ενδεχομένως. Παρότι το πιο χειροπιαστό μέχρι σήμερα αποτέλεσμα της διαπραγματευτικής στάσης της νέας κυβέρνησης είναι η συσπείρωση των περισσοτέρων κυβερνήσεων γύρω από τη σκληρή γραμμή του Wolfgang Schäuble, γεγονός που περιορίζει τα περιθώρια για έντιμο συμβιβασμό. Θα είναι αρκετό αυτό για να ικανοποιήσει τις φουσκωμένες προσδοκίες του 61,3% που ψήφισε ΟΧΙ, και συνεπώς να επιτρέψει στον Αλέξη Τσίπρα να υπογράψει μια νέα συμφωνία χωρίς να χάσει το πολιτικό κεφάλαιο που μόλις κατάφερε να συσσωρεύσει; Αμφιβάλλω.
Ειλικρινά δεν βλέπω τι μπορούν να μας προσφέρουν οι Ευρωπαίοι που να επαναφέρει την ελληνική οικονομία σε αναπτυξιακή τροχιά. Η εποχή της άφθονης χρηματοδότησης του είδους που απολαύσαμε -και κατασπαταλήσαμε- από την υιοθέτηση του ευρώ έως το 2009 έχει παρέλθει, και δεν πρόκειται να επιστρέψει στο ορατό μέλλον. Αναπτυξιακά προγράμματα, στοχευμένα και περιορισμένα, ήδη τρέχουν (με σχετικά χαμηλή απόδοση στην Ελλάδα). Το χρέος είναι όντως υψηλό, αλλά το κόστος εξυπηρέτησής του όχι, ενώ η απόφαση του Eurogroup τον Νοέμβριο 2012 έχει ήδη αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο νέας αναδιάρθρωσης προς όφελος της Ελλάδας. Η απαίτηση για μεγάλα και συνεχή πρωτογενή πλεονάσματα ήταν όντως εξωπραγματική, αλλά οι δανειστές είχαν ήδη υποχωρήσει από αυτήν πριν τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τον περασμένο Ιανουάριο. Και στα τρία αυτά ζητήματα, κάτι καλύτερο μπορεί να μας προσφερθεί. Αλλά τίποτε τόσο θεαματικά καλύτερο που να ικανοποιήσει το μέτωπο του ΟΧΙ. Τίποτε τόσο θεαματικά καλύτερο που να αντισταθμίσει το τρομακτικό και συνεχώς αυξανόμενο οικονομικό κόστος των εκλογών του Ιανουαρίου, της 5μηνης διαπραγμάτευσης και του χθεσινού δημοψηφίσματος. Και τίποτε τόσο θεαματικά καλύτερο που να φέρει μαγικά την ανάπτυξη.
Το πρόβλημα είναι ότι ακόμη και με μηδέν χρέος, πρόσβαση στις αγορές και χαμηλό κόστος δανεισμού, η "ανάκαμψη" της ελληνικής οικονομίας μέσω της τόνωσης της ζήτησης θα οδηγούσε σε αύξηση των εισαγωγών, δηλαδή σε εξωτερικό έλλειμμα, δηλαδή θα μας επανέφερε με μαθηματική ακρίβεια στο σημείο εκκίνησης του 2009. Κακά τα ψέματα: το χάσμα μεταξύ καταναλωτικών προσδοκιών και παραγωγικών δυνατοτήτων παραμένει μεγάλο. Η λιτότητα (δηλ. η μείωση της κατανάλωσης) δεν είναι παρά ένας σκληρός τρόπος γεφύρωσής του. Ο άλλος τρόπος είναι η αναβάθμιση των παραγωγικών δυνατοτήτων των ελληνικών επιχειρήσεων. Τρίτος τρόπος δεν υπάρχει.
Αλλά η αναβάθμιση των παραγωγικών δυνατοτήτων των επιχειρήσεων είναι αδιανόητη με εκδικητική φορολογική πολιτική, με δημόσια διοίκηση βολική για τους υπαλλήλους (και τους πολιτικούς προϊσταμένους τους) αλλά εχθρική στον πολίτη, με πανεπιστήμια που γυρίζουν πίσω ολοταχώς όταν στον υπόλοιπο κόσμο πηγαίνουν μπροστά, με κοινωνική πολιτική που συνταξιοδοτεί 50άρηδες αλλά αδιαφορεί για τους νέους, τους ανέργους και τους φτωχούς - κτλ. κτλ.
Αυτά τα προβλήματα δεν μπορούν να μας τα λύσουν οι Ευρωπαίοι. Θα μπορούσαν ίσως να μας βοηθήσουν να τα λύσουμε. Αλλά κάτι τέτοιο θα είχε ελπίδες να πετύχει μόνο σε μια χώρα (μια κυβέρνηση) που τα αναγνωρίζει ως προβλήματα, και ενδιαφέρεται πραγματικά να τα λύσει. Η Ελλάδα (οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, και ιδιαίτερα η σημερινή) δεν φαίνεται να είναι μια τέτοια χώρα.
Όλα αυτά θα τα βρούμε μπροστά μας: είτε με συμφωνία και ευρώ, είτε με ρήξη και δραχμή. Στην πρώτη περίπτωση θα απαιτηθεί  πολύ περισσότερη σοβαρότητα και όρεξη για σκληρή δουλειά από ό,τι δείχνει να διαθέτει η κυβέρνηση. Στη δεύτερη περίπτωση, τουλάχιστον για τη γενιά όσων βρίσκονται σήμερα σε εργάσιμη ηλικία, το παιγνίδι θα έχει χαθεί οριστικά.

Σχόλια

  1. Ας προσθεσω , μικρο μερος απο τις επι 40 ετη κοινωνιολογικες παρατηρησεις μου.

    Το προβλημα κλειδι των περισσοτερων συνελληνων.

    Ακομη και οι περισσοτεροι συναδελφοι μου στο ΕΜΠ απο την επαρχια που αποτελουσαν τα »εργατικα χερια» της οικογενειας στις αγροτοκτηνοτροφικες εργασιες, αφου ολοκληρωσαν τις σπουδες τους -σπανιως ασχοληθηκαν στην συνεχεια με την χειρωνακτικη εργασια τα Σαββατοκυριακα και τις διακοπες τους- διοτι ως σπουδασμενοι μηχανικοι ανεβηκαν 2 πιστες. :-)
    Εξ’ αλλου σπουδασαν για να μην σκαβουν και το εννοουν.

    Για τους υπολοιπους (παιδια των πολεων) ας μην το συζητουμε

    Το προβλημα των περοισσοτερων »αριστερων» στελεχων -αλλα και του μεγαλυτερου μερους των υπολοιπων στελεχων/πρατρεχαμενων στα υπολοιπα κομματα- ειναι η αποφυγη, δια να μην πω αποστροφη , προς την χειρωνακτικη εργασια (σχετικα ανετη πλεον με γαντια, κρανη, μασκες προστασιας και εργασια με ηλεκτροκινητα μηχανηματα και εργαλεια). Αυτες οι δουλειες ειναι για τους Αλβανους, τους μεταναστες αδελφια μας….

    Ομως ενω οι »αριστεροι» υμνουν (το προλεταριατο δηλ. την εργατικη ταξη και την εργατικη της δυναμη) ως τον βασικο συντελεστη παραγωγης ταυτοχρονως απεχθανονται την εργασια, η οποια πρεπει να εκτελεσθει απο αλλους υπαναπτυκτους (εδω ή στο εξωτερικο (ΕΕ, BRICS, ΝΑ Ασια, …..).Σχιζοειδεις καταστασεις….

    Σύμφωνα με τον ευρύτερο ορισμό του Μαρξ και των μαρξιστών, το προλεταριάτο αποτελείται από το σύνολο των μισθωτών και των ανέργων (που θεωρούνται μισθωτοί χωρίς απασχόληση), ορίζοντας το προλεταριάτο ως μια κοινωνική τάξη που, για να μπορέσει να επιβιώσει, είναι υποχρεωμένη να πουλά την εργατική της δύναμη στην ανταγωνιστική της τάξη που διαθέτει το κεφάλαιο και τα υλικά μέσα παραγωγής.

    Στις γ@μ@μενες υπηρεσιες πως να αποκτηθει η ταξικη συνειδηση ;

    Νομιζω οτι εχω βρει την κυριαρχη αντιφαση :-) του μεσου »αριστερου» ελληνα (και οχι μονον) , δηλ. την βιβλιογραφικη γνωση για την χειρωνακτικη εργασια, ....αλλα κανεις «αριστερος» θεωρητικος :-) δεν μου το αναγνωριζει.

    Μεσα σε 40 ετη δεν εχουμε επαρκες εργατικο δυναμικο, οχι λογω της υπογεννητικοτητας, αλλα διοτι ενω το 1973 απο τους 100.000 αποφοιτους 6-ταξιου γυμνασιου εισηγονταν 15.000 σε ΑΕΙ/ΚΑΤΕ (15%), βαθμιαιως απο το 15% φθασαμε και ξεπερασαμε το 75%.

    Για το θεμα των «αριστερων» (αλλα και δεξιων και πασοκων ) κρατικοδιαιτων στελεχων θα ανταποκριθω σε καθε ερωτηση , αφου υποστηριζουν -ουσιαστικα- την διαιωνιση της συλλογικοτητας τους επι 40 + ετη, χωρις να εχουν διευθυνει ουτε ενα μικρο μαγαζι 3-5 ατομων.

    Κατι σαν το στρωμα των διευθυντων κρατικων επιχειρησεων στην ΕΣΣΔ και στις λοιπες χωρες της ΚΟΜΕΚΟΝ, οπως οι αντολικογερμανοι διευθυντες εργοστασιων που ειδα το 1984 να κανουν διακοπες σε πολυτελη ξενοδοχεια στην Βαρνα Βουλγαριας.

    Βιβλιογραφια Σαρλ Μπετελέμ Οι ταξικοί αγώνες στην ΕΣΣΔ

    ΥΓ Σχετικα με το ως ανω σχολιο μου, φιλος Καθηγητης ΕΜΠ μου απαντα
    » Θα πρέπει να προσθέσεις ότι αρκετοί μαρξίζοντες παραβιάζουν τον βασικό κανόνα του μαρξισμού που λέει ότι στο κόστος του παραγόμενου προϊόντος εμπεριέχεται η υπεραξία η οποία συνιστά την εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο. Στη χώρα μας έχουμε μια μεγάλη κατηγορία «εργαζομένων»
    που διεκδικούν να αμείβονται χωρίς να παράγουν τίποτα. Στην περίπτωσή τους δεν υπάρχει ουσιαστικό προϊόν, άρα δεν υπάρχει και υπεραξία. Η αμοιβή τους προέρχεται από τον παρασιτισμό. Άρα η οιονεί εκμετάλλευσή τους συνίσταται στο ότι ο διαχειριστής του παρασιτισμού δεν τους αποδίδει όλο το κέρδος που προσπορίζεται από τον παρασιτισμό. Αναφέρω σαν παράδειγμα τον συρφετό που έχει πλαισιώσει τον ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος κραυγάζει για εκμετάλλευση ενώ στην πραγματικότητα διεκδικεί ένα μέρος ή και το σύνολο του παρασιτισμού. Μιλώ για δεκάδες χιλιάδες τρωκτικά του δημοσίου που ενώ δεν εργάστηκαν ποτέ, έχουν βγει στα κάγκελα ζητώντας μερίδιο από μηδέποτε παρασχεθείσες υπηρεσίες.»

    ΥΓ2 Εχουμε αγριεψει εμεις του ΕΜΠ



    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Συμπερασματα.

    Αν τα τελευταια 5 ετη
    1. οι επενδυσεις ειχαν αυξηθει κατα 2,5 δις με πολλαπλασιαστη 3 το ΑΕΠ θα αυξανοταν κατα 7,5 δις ετησιως

    2. Αν το πρόγραμμα λιτοτητας βασιζόταν σε δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή, που θα εκινείτο στα πιο μετριοπαθή επίπεδα της τελευταίας εκτίμησης του ΔΝΤ, δηλαδή στο 0,9 αντί του αρχικού 0,5, τότε η ύφεση θα περιοριζόταν στο μισό .

    ΥΓ Ενας φιλος μου εργοληπτης, οταν του ειπα για το προβλημα του πολλαπλασιαστη του ΑΕΠ (δηλ. οτι με καθε δις επενδυση επρεπε με ροπη προς καταναλωση 2/3 να απεφερε ΑΕΠ 3 δις), μου απαντα

    -και πως θελεις να λειτουργησει ο πολλαπλασιαστης, οταν πολλα απο τα υλικα ειναι εισαγομενα , ενω
    οι μεταναστες εργαζομενοι βγαζουν τα χρηματα που κερδιζουν στις πατριδες τους;

    Τελικο συμπερασμα

    Δυστυχως, απ’ οτι φαινετυαι , ο πολλαπλασιαστης ως αθροισμα φθινουσας γωμετρικης προοδου που θεωρητικα τεινει στο 3 αν η ροπη προς καταναλωση ειναι 2/3, επαληθευεται και στην πραξη οταν συντρεχουν ορισμενες προυποθεσεις, οπως
    υπαρξη βιομηχανιας και βιοτεχνιας ωστε στις επενδυσεις να ενσωματωθει σε μεγαλο μερος ο παραγομενος στην χωρα εξοπλισμος , δηλ. ισορροπημενη σχετικα σχεση εισαγωγων -εξαγωγων,
    και ντοπιους εργατες, τεχνιτες και τεχνικους που καταναλωνουν στην χωρα σε σημαντικο βαθμο ελληνικα προίοντα (τροφιμα, ηλ. συσκευες,ειδη ενδυσης /υποδησης, κ.λ.π.)

    Οταν συμβαινει αυτο που επισημανε ο φιλος μου εργοληπτης τοτε δυστυχως η συνειφορα των επενδυσεων στην αυξηση του ΑΕΠ, ειναι αρκετα εως πολυ μικροτερη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία