Συντονισμός των φορέων της κεντροαριστεράς και του κέντρου


του Θόδωρου Σούμα  

Σε προηγούμενο άρθρο προσέγγισα το θέμα της αναγκαίας συστηματικής ανταλλαγής απόψεων και διαλόγου μεταξύ των πολιτικών φορέων της κεντροαριστεράς και του κέντρου, που θα ήταν θετικό να διοχετευτούν σε δημιουργημένο από κοινού ιστότοπο κατάθεσης απόψεων των μελών και οπαδών. Δηλαδή ο διάλογος στο διαδίκτυο θα παίξει καθοριστικό ρόλο, θα αποτελέσει προαπαιτούμενο μιας ενδεχόμενης, μελλοντικής σύγκλισης των φορέων.

Γνωρίζουμε βέβαια, για να μην τρέφουμε ψευδαισθήσεις, πως οι πολιτικές πρωτοβουλίες και συνεργασίες είναι αποτέλεσμα των αποφάσεων των ηγετικών στελεχών των πολιτικών φορέων και των πολιτικών διεργασιών στο εσωτερικό αυτών των φορέων. Για παράδειγμα το ζήτημα του συντονισμού και της ενδεχόμενης δυνατότητας συνεργασίας των δυνάμεων της κεντροαριστεράς και του κέντρου επηρεάζονται από τις νεότερες διαδικασίες κι αντιπαραθέσεις μέσα στο ΠΑΣΟΚ, μεταξύ της βενιζελικής, μεταρρυθμιστικής πτέρυγας και του παλαιοκομματικού και παπανδρεϊκού μπλοκ. Η όποια προσπάθεια συνεργασίας και ενότητας των κεντρώων και κεντροαριστερών κομμάτων προϋποθέτει το συντονισμό και τη συνεργασία με όλες ή με πολλές από τις τάσεις των συγκεκριμένων κομμάτων. Είναι φανερό πως οι νέες πρωτοβουλίες του κ. Γ. Παπανδρέου περιπλέκουν και δυσκολεύουν τα πράματα, γιατί στο συνολικό παιχνίδι παρεμβαίνει κι ένας νέος, και μάλιστα ασαφής, κάπως φλου παίκτης, -κινούμενος στα πλαίσια του ΠΑΣΟΚ.

Έτσι, για παράδειγμα, το θέμα των δυνατοτήτων μιας ενδεχόμενης, πιθανά μετεκλογικής συνεργασίας του Ποταμιού με το ΠΑΣΟΚ και την Δημοκρατική-Προοδευτική παράταξη, περιπλέκεται, γίνεται πιο δυσεπίλυτο και σύνθετο
Θα αναφερθώ εδώ, συμπληρωματικά, στο ζήτημα που προκύπτει για τον επιζητούμενο, αναγκαίο συντονισμό των κεντροαριστερών και κεντρώων πολιτικών δυνάμεων, από τις τοποθετήσεις του κ. Θεοδωράκη και του Ποταμιού. Το Ποτάμι ανήκει πολιτικά στον ευρύτερο κεντρώο και κεντροαριστερό χώρο λόγω των θέσεων («Συμπεράσματα») που υιοθέτησε στο συνέδριό του και της συνεργασίας του στο Ευρωκοινοβούλιο με την ομάδα των Ευρωπαίων σοσιαλιστών και δημοκρατών. Σήμερα, με το σκεπτικό πως και το ίδιο και η χώρα θα ζημιωθούν από τη συνεργασία με πεπαλαιωμένα κόμματα που έχουν πάρει την κατιούσα (τέτοια θεωρεί το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ), είναι πολύ επιφυλακτικό στη συνεργασία… Τώρα, πριν τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές, η τοποθέτηση αυτή του κ. Θεοδωράκη μοιάζει λογική γιατί διευκολύνει την απρόσκοπτη ανάπτυξη, επέκταση και προσέγγιση του Ποταμιού σε ανθρώπους και κοινωνικές ομάδες που απογοητεύτηκαν από τα κόμματα της κεντροαριστεράς και δυσπιστούν σε αυτά. Μεθαύριο όμως θα γίνουν, όποτε γίνουν, οι νέες βουλευτικές εκλογές και θα προκύψει η καινούργια Βουλή. Εκεί μπορεί να προκύψουν οι πραγματικές, χειροπιαστές δυσκολίες για το Ποτάμι που θα έχει να διαχειριστεί μια κοινοβουλευτική ομάδα που δεν θα έχει ακόμη τη μεγαλύτερη ομοιογένεια, ώστε όλα τα μέλη της να υιοθετούν συντεταγμένα την ίδια θέση στην ψήφιση (ή όχι) των προτεινόμενων νομοσχεδίων και θα κληθεί ίσως να συμβάλλει στη δημιουργία ή τη στήριξη της απαραίτητης αυριανής κυβέρνησης. Ο κ. Θεοδωράκης έχει δηλώσει πως αυτό μπορεί να συμβεί (ή όχι) στη βάση της συμφωνίας με τα άλλα κυβερνητικά κόμματα, πάνω σε μια εικοσάδα αποφασισμένων θέσεων του Ποταμιού. Η τοποθέτηση αυτή είναι λογική και ρεαλιστική, και μπορεί να προφυλάξει από κακοτοπιές. Υποθέτουμε πως η συμφωνία μπορεί να πάρει όχι μόνο τη μορφή της συμμετοχής στην κυβέρνηση με δικούς του υπουργούς, μα και τη μορφή της προσφοράς ψήφου εμπιστοσύνης και ψήφισης του προϋπολογισμού ακόμη και χωρίς τη συμμετοχή στην κυβέρνηση με υπουργεία.

Σε κάθε περίπτωση όμως, ενδεχομένως το Ποτάμι θα αναγκασθεί να συνεργασθεί με άλλα παλαιά κόμματα, όπως τη Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ ή τον ΣΥΡΙΖΑ (πρώην Συνασπισμό). Επιχειρηματολογούμε με το πιθανότατο, υποθετικό δεδομένο πως κανένα κόμμα δεν θα κερδίσει την αυτοδυναμία. Το Ποτάμι, αναγκασμένο ενδεχομένως να υιοθετήσει -ορθά- μια στάση συνεργασίας για τη διάσωση της χώρας και το σχηματισμό της απαραίτητης κυβέρνησης, θα έρθει σε αντίφαση με την υποστηριγμένη προεκλογικά άποψή του για μεγάλη δυσκολία στη συνεργασία με τα παλαιά κόμματα.

Ανοίγουμε παρένθεση: Την τελευταία δεκαετία, τουλάχιστον, αρκετά πολιτικά κόμματα παγιδεύτηκαν στην αντίφαση ανάμεσα στις προεκλογικά εκφρασθείσες θέσεις τους και σ’ αυτές που υιοθέτησαν στην πράξη μετεκλογικά ή μετά το σχηματισμό κυβέρνησης. Τι να πρωτοθυμηθούμε; Την προεκλογική θέση πως υπάρχουν λεφτά, του κ. Γ. Παπανδρέου, προέδρου του ΠΑΣΟΚ, πριν σχηματίσει κυβέρνηση το 2010, η οποία αναγκάσθηκε από τα πράγματα να μας οδηγήσει στο μνημόνιο; Τη σκληρή αντιμνημονιακή ρητορική της Ν.Δ. μέχρι να αποφασίσει, αναγκαστικά, τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση συνεργασίας Παπαδήμου το 2012 και να αλλάξει ρότα; Τις αντίστοιχες ρήσεις του κ. Καρατζαφέρη μέχρι να μπει κι αυτός στην κυβέρνηση Παπαδήμου; Τις απόψεις της ΔΗΜΑΡ πριν αποφασίσει να μπει στην τρικομματική κυβέρνηση και την κατοπινή νέα στροφή της, με την αποχώρησή της από αυτήν; Οποία ασυνέπεια παλαιότερων λόγων και μεταγενέστερων πράξεων… Αποτέλεσμα αυτής της ασυνέπειας υπήρξε πάντοτε η διάψευση ενός σεβαστού μέρους των οπαδών των συγκεκριμένων κομμάτων, οι οποίοι κατόπιν εγκατέλειψαν απογοητευμένοι τα αντίστοιχα πλοία και επιβιβάστηκαν σε άλλα, αδειάζοντας τις ηγεσίες που τους είχαν προηγουμένως αδειάσει εξαιτίας των (ίσως λογικών και αναμενόμενων) συμβιβασμών που αναγκάσθηκαν να κάνουν. Το ίδιο, ίσως, κινδυνεύει να πάθει ως ένα βαθμό και το Ποτάμι από κάπως υπεροπτικές θέσεις έναντι της υπόλοιπης κεντροαριστεράς και των παλιών κομμάτων, που δικαίως τις υποστηρίζει προεκλογικά, γιατί τώρα αποδίδουν, δημιουργούν οφέλη και ρεύμα, μα που μετεκλογικά θα μπορούσαν να γυρίσουν ως μπούμερανγκ.

Σίγουρα η ανάδειξη δύο διακριτών τάσεων στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και η απίσχναση, η κατάρρευση της ΔΗΜΑΡ κάνουν το πρόβλημα των συνεργασιών πιο μπερδεμένο και δύσκολο, και τις ανασχέσεις της ηγεσίας του Ποταμιού περισσότερο δικαιολογημένες. Πρόκειται για ερωτήματα κι αμφιβολίες που ισχυροποιούν τις δικαιολογημένες απομονωτικές τάσεις στο Ποτάμι. Το θέμα θα γίνει ακόμη πιο σύνθετο εάν ο κ. Γ. Παπανδρέου προσπαθήσει να κινηθεί αυτόνομα και μάλιστα κι εκτός ΠΑΣΟΚ (όμως, όχι πολύ πιθανό σενάριο). Επίσης, η ενδεχόμενη υιοθέτηση από κάποιο μπλοκ κομμάτων της υποψηφιότητας Κουβέλη για την Προεδρία της δημοκρατίας, θα δημιουργήσει νέα, καθοριστικά δεδομένα (ευνοϊκότερα για την επίτευξη νέων συνεργασιών). Ακόμη, η αυτονόμηση, σε ξεχωριστή πολιτική κίνηση, της Μεταρρυθμιστικής τάσης της ΔΗΜΑΡ τροποποιεί τα δεδομένα αναφορικά με τις συνεργασίες. Τα πολιτικά δεδομένα είναι ρευστά και μεταλλάσσονται συνεχώς με γοργό ρυθμό…   
Στην πολιτική, και ειδικότερα στην Ελλάδα, τα μεγάλα λόγια βλάπτουν σοβαρά την υγεία των κομμάτων, στο προσεχές μέλλον. Το σενάριο του μαξιμαλισμού, της παροχολογίας και των υποσχέσεων που είναι αδύνατον να τηρηθούν, το έχουμε δει πολλές φορές να αποτυγχάνει παταγωδώς στην Ελλάδα, ειδικά στη μεταπολίτευση. Το ίδιο κινδυνεύει να πάθει και ο ΣΥΡΙΖΑ λόγω των άμετρων υποσχέσεών του. Ίσως λοιπόν χρειάζεται και το Ποτάμι να βάλλει λίγο νερό στο κρασί του και να αποφύγει ή, σωστότερα, απλά να μετριάσει, να καταστήσει πιο μετριοπαθή τα μεγάλα λόγια για τα παλιά κόμματα που είναι προς αποφυγή. Άλλωστε δεν είναι παρά ένα νεότατο κόμμα του πεντέμισυ τοις εκατό.
Tο Ποτάμι πιθανά να αναδειχτεί σε ένα ανανεωτικό, δημοκρατικό και σοσιαλφιλελεύθερο, δημιουργικό, συμπαθές νέο κόμμα με ενδιαφέρουσες και προοδευτικές απόψεις για τα ελληνικά ζητήματα, που μπορεί και πρέπει να τις συγκεκριμενοποιήσει περισσότερο αναφορικά με τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, του δημοσίου, του γραφειοκρατικού, υπερτροφικού, δυσλειτουργικού κράτους. Έχει όλο το χρόνο μπροστά του για να το πραγματοποιήσει. Για να μη βρει όμως, μετεκλογικά, μια κατηφόρα μπροστά του, για να μην αυτοπαγιδευτεί, θα πρέπει να μετρά κάπως τα λόγια του ώστε να μη βρεθεί ενώπιον αναπάντεχων δεδομένων. Γιατί τα κόμματα και η πολιτική δεν εξαντλούνται σε 5-6 χρόνια ζωής, πρέπει να έχουν πνοή και μακροβιότητα, όταν παίζουν και θέλουν να παίξουν ένα θετικό και δημιουργικό, θεσμικό ρόλο στην ελληνική πολιτική σκηνή, που είναι ιδιαίτερα δύσκολη, κατηφορική και …γλιστερή.
Και για να επιστρέψω στο θέμα του απαραίτητου διαλόγου και συντονισμού, της ενδεχόμενης συνεργασίας και της όποιας, έστω μερικής ενότητας των πολιτικών δυνάμεων της ευρύτερης κεντροαριστεράς και του προοδευτικού κέντρου: μια μετρημένη, συγκροτημένη και μη αιθεροβάμων πολιτική γραμμή του Ποταμιού, θα βοηθήσει το ίδιο να προκόψει και να αναπτυχθεί δημιουργικά, αλλά θα βοηθήσει και τον επιθυμητό διάλογο και τον επιζητούμενο συντονισμό (μεταγενέστερα) των κεντροαριστερών και κεντρώων φορέων.





Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία