Η Θεούσα

του Σταύρου Τσακυράκη

Η διαβόητη στιχομυθία Μπαλτάκου-Κασιδιάρη σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως. Κανείς, όμως, μέχρι τώρα δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία στον τρόπο με τον οποίο ο τέως γενικός γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου αναφέρθηκε στη θρησκευτική πίστη της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου κ. Ευτ. Κοτζαμάνη. Κάτω από εννέα εικονίσματα στο τοίχο του, ο κ. Τ. Μπαλτάκος έκανε ειρωνικά (και μάλιστα κάπως κακότεχνα) το σταυρό του όχι τόσο για να αποκαλύψει την πίστη της Εισαγγελέως αλλά για να εξηγήσει, υποτίθεται, τη στάση της στη δίωξη της Χρυσής Αυγής. Στη συνέχεια έσπευσε να συμφωνήσει με τον χαρακτηρισμό «θεούσα» που της απέδωσε ο κ. Η. Κασιδιάρης.

Καθένας δικαιούται να ασκεί κριτική στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου για το έργο της υπό τον θεσμικό της ρόλο. Για παράδειγμα, θεωρώ ότι η δημόσια τοποθέτησή της για την άσκηση αναίρεσης στην υπόθεση του χρηματιστηρίου, πριν καν δημοσιευθεί η δικαστική απόφαση, ήταν απαράδεκτη. Η επίκληση, όμως, των θρησκευτικών της πεποιθήσεων, η οποία υποτίθεται ότι από μόνη της εξηγεί την επίμεμπτη στάση της στη δίωξη της Χρυσής Αυγής, δεν είναι κριτική αλλά βαριά προσβολή όχι μόνον του προσώπου της Εισαγγελέως αλλά και όλων των πιστών. Και τούτο διότι εκλαμβάνει ως δεδομένο τον εξοργιστικό ισχυρισμό ότι η πίστη της άνευ ετέρου δείχνει «μεροληψία».

Απορώ γιατί άνθρωποι σαν τον Μπαλτάκο και τον Κασιδιάρη δεν προκαλούν τη μήνι της εκκλησίας και των πιστών. Γιατί θεωρούνται υποστηρικτές της εκκλησίας όσοι δεν διστάζουν να προσβάλουν με τόσο βάναυσο τρόπο τη θρησκευτική πίστη; Αντίθετα, αντίπαλοι της εκκλησίας θεωρούνται όσοι, όπως το Ποτάμι, υποστηρίζουν το διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους.

Καταλαβαίνω τη δυσπιστία των πιστών αλλά δεν είναι δικαιολογημένη και το παράδειγμα της Αμερικής είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικό. Οι πατέρες της Αμερικανικής Δημοκρατίας, βαθιά θρησκευόμενοι άνθρωποι, αποφάσισαν το διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας κρίνοντας ότι με τον τρόπο αυτό εξυπηρετούνται καλύτερα τα συμφέροντα τόσο του κράτους όσο και των θρησκευτικών κοινοτήτων. Από τη μία μεριά, το κράτος αποφεύγει τη διακριτική μεταχείριση ή έστω την υποψία διάκρισης υπέρ ή κατά ορισμένων πολιτών. Από την άλλη μεριά, η εκκλησία αφήνεται απερίσπαστη στο πνευματικό της έργο και δεν περιέρχεται σε μία κατάσταση πνευματικού εφησυχασμού που δημιουργείται από τη διασύνδεσή της με το επίσημο κράτος.

Η θέση για σαφή διαχωρισμό κάθε άλλο παρά σημαίνει έλλειψη σεβασμού προς το θρησκευτικό συναίσθημα των πολιτών και το ρόλο των θρησκευτικών κοινοτήτων σε μια κοινωνία.. Ο σεβασμός απορρέει από μια βαθιά φιλοσοφική θέση που απαιτεί από το κράτος να σέβεται όχι μόνο τη πίστη των πολιτών προς μια θρησκεία αλλά και κάθε πνευματική τους επιλογή που είναι πολύτιμη για τη διαμόρφωση της ζωής τους.